حل بحران ریاست‌جمهوری در لبنان نیازی به گفت‌وگو یا بحث و جدل ندارد، بلکه عبور از این بن‌بست مثل آب خوردن است. کافی است که «دوگانه شیعه» اعلام کند که از نامزدی سلیمان فرنجیه، رئیس «جنبش مرده»، انصراف داده‌ است تا افق اجماع همه‌جانبه ملی در کشور باز شود.

اما «دوگانه شیعه» به رهبری «حزب‌الله» به‌عمد آنچه را در عمل آسان است پیچیده می‌کند و با این کار شواهدی دال بر صحت اتهام‌های مخالفان به دست می‌دهد. مخالفان دوگانه شیعه را به اجرای طرحی متهم می‌کنند که از راه نابود کردن آنچه از دولت باقی مانده است، هدف تغییر نظام سیاسی در لبنان را دنبال می‌کند.

حزب‌الله با توجه به جایگاه خاصی که دارد بر این باور است که می‌تواند پیامدهای ناگوار مرحله فروپاشی دولت را مدیریت کند، بدون اینکه به نارضایتی‌هایی که در فضای عمومی وجود دارد توجهی کند. این حزب می‌کوشد با سوءاستفاده از سهولت اتهام زدن به «جنبش امل»- که در عین حال، در همه زمینه‌ها متحد و شریک آن است- خود را به هدف‌های موردنظر برساند و به اتکای توانایی‌های بسیاری که دارد‌، شبکه‌های وابسته به خود را در عرصه‌های گوناگون به ماموریت برگمارد.

هرچند حزب‌الله در ظاهر چنین وانمود می‌کند که قصدی برای تغییر چهره نظام سیاسی در لبنان ندارد، اظهارات آن در سال‌های گذشته بیانگر دیدگاه واقعی آن در مورد لبنان است و نشان می‌دهد که این حزب پیوسته پیگیر همین هدف است. این در حالی است که حزب‌الله مدت‌ها است با هدف قرار دادن بخش‌های مهم و حیاتی کشور، به‌ویژه بخش گردشگری و بانکداری، آسیب جدی به این بخش‌ها رسانده است.

حزب‌الله از ویژگی‌های مدنی- که در رفتار نهادهای رسمی و خصوصی مشهود بود- ناراضی است و آن را در چارچوب آنچه «فروپاشی» می‌نامد گنجانده است. حزب‌الله از چگونگی روابط خارجی لبنان خشمگین است و آن را «وابستگی» قلمداد می‌کند.

بر این اساس، دومین سفر ژان ایو لودریان، نماینده شخصی امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، به بیروت، که پیش از آن دیدارهای مقدماتی در دوحه با «گروه پنج» داشت و در دو مورد به عربستان سعودی نیز سفر کرد، با دو سرانجام روبه‌رو است. به اين معنا كه سفر اخیر لودریان يا روند برون‌رفت از بن‌بست را تسهیل می‌کند یا آن را با دشواری‌های بیشتری مواجه خواهد کرد كه عبور از آن‌ها ناممکن خواهد بود. البته سهولت در صورتی ایجاد می‌شود که لودریان واضح و شفاف از «دوگانه شیعه» بخواهد از نامزدی فرنجیه صرف‌نظر کنند، زیرا او ویژگی‌های لازم توافق و اجماع را ندارد. اما اگر لودریان بپذیرد که مرحله جدیدی از بی‌توجهی و بازی با کلمات را پیش ببرد، در آن صورت، برون‌رفت از بحران ناممکن می‌شود.

برخلاف آنچه برخی تبلیغ می‌کنند، لودریان ابزارهای موثری در دست دارد که به او کمک می‌کند راه را برای رسیدن به هدف موردنظر هموار کند. اگر فرانسه سیاست شفافیت را در قبال بحران کنونی لبنان در پیش گیرد، در آن صورت، تنها در میدان نخواهد ماند، زیرا اتحادیه عرب، شورای همکاری خلیج فارس، اتحادیه اروپا، و ایالات متحد آمریکا نیز از آن حمایت می‌کنند.

هیچ‌چیز مانع لودریان نمی‌شود که در برخورد با «دوگانه شیعه» صریح باشد، زیرا اوضاع کنونی نشان می‌دهد که کنار گذاشتن فرنجیه و توافق بر سر نامزدی عادی برای ریاست‌جمهوری می‌تواند اکثریت قاطع مجلس را با خود همراه کند.

در واقع، وضعی که لبنان پشت سر گذاشته است حاکی از آن است که اقدام قاطع و فوری برای رسیدن به توافق بر سر موضوع ریاست‌جمهوری باعث می‌شود مسیر انتخاب نخست‌وزیر، تشکیل دولت، و توافق بر سر برنامه موقتی که حداقل برای چهار سال آینده کشور را مدیریت کند، هموار شود.

به گفته منابع دیپلماتیک، لودریان در جریان سفرش به بیروت که روز سه‌شنبه ۲۵ ژوییه ۲۰۲۳ (۳ مرداد) آغاز شد، خواستار کنار گذاشتن فرنجیه خواهد شد. در صورت رد شدن این درخواست، با توجه به وضعی که لبنان دچار آن است، اقدام معینی خواهد کرد، زیرا او این مسئولیت را بر عهده نگرفته است که «نامزد غیرممکن» را تحمیل کند. البته هدف از تلاش او رسیدن به چنان توافق فراگیری بین گروه‌های مختلف لبنان است که از حمایت کشورهای عربی، کشورهای حوزه خلیج فارس، و جامعه جهانی برخوردار باشد، به‌ویژه اینکه لبنان در اوضاع کنونی نیاز مبرمی به این تحول دارد.

تردیدی نیست که اگر ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، بر تداوم استفاده از «صادرات غلات» به‌عنوان سلاح در جنگ علنی علیه اوکراین پافشاری کند، نیازمندی لبنان به حمایت خارجی به‌مراتب بیشتر می‌شود.

حتی اگر «دوگانه شیعه» همچنان به مخالفتش ادامه دهد، فرانسه به‌دلیل منافع راهبردی و پیوندهای تاریخی‌ای که با لبنان دارد از تلاش‌هایش دست نمی‌کشد و نقش فراخور جایگاهش را در چارچوب طرح‌های عربی و بین‌المللی که در بیانیه‌های نیویورک و دوحه و استراسبورگ به‌وضوح بیان شده است ایفا خواهد کرد.